Petrus in tranen – een theologische bespiegeling door prof. dr. Arnold Schilder
 |
Arnold Schilder, Nobelkringlid van het Nederlands Kamerkoor, ging in 2019 op 71-jarige leeftijd met pensioen, na een veelzijdige loopbaan in de accountancy, het bankentoezicht en internationale regelgeving. Hij studeerde theologie en accountancy – samenkomend in een grote interesse in beroepsethiek en professioneel bestuur. |
Simon Petrus: de eerstgeroepen leerling van Jezus. We leren hem in de evangelieverhalen kennen als gedreven, gepassioneerd voor Jezus en zijn missie, emotioneel, soms ook erg hard van stapel lopend en impulsief. Op een dag komt Jezus langs bij zijn vissersboot en zegt eenvoudigweg: “Kom, volg mij, ik zal je een visser van mensen maken.” Er springt een enorme vonk over en Petrus laat direct de visnetten liggen om Jezus te volgen, als eerste van de ‘kernploeg’ van twaalf.
Petrus blijkt leergierig, wil alles begrijpen over Jezus, zijn roeping, het mysterie van zowel God als mens zijn. Op een dag vraag Jezus zijn leerlingen: “Wie zeggen jullie dat ik ben?“ Petrus is er meteen als de kippen bij: “U bent de Messias, de Zoon van de levende God!” Dat is nogal wat. En Jezus reageert enthousiast: “Gelúkkig ben je Simon – jij bent nu Petrus (dat betekent: Rots) en op deze rots zal ik mijn kerk bouwen. Ik zal je de sleutels van het koninkrijk van de hemel geven.” Petrus wordt hiermee door velen gezien als de allereerste paus.
Is Petrus dan onfeilbaar? Geenszins. Kort hierna legt Jezus aan zijn leerlingen uit dat hij zal moeten lijden en ter dood gebracht zal worden, waarop Petrus onmiddellijk fel reageert: “God verhoede het, Heer – zoiets mag U nooit overkomen!“ Jezus geeft hem echter ongenadig op zijn kop: “ Ga weg, duivel – je zou me nog van de goede weg afbrengen. “
Kort voordat Jezus gevangengenomen wordt, waarschuwt hij zijn leerlingen voor de komende verschrikkingen en zegt: “Jullie zullen mij allemaal afvallen.“ Maar Petrus roept meteen: “Anderen misschien – ík nooit!” Jezus antwoordt: “Nog deze nacht zul jíj mij, voordat de haan gekraaid heeft, driemaal verloochenen.”
En dan treffen we deze hartstochtelijke volgeling en vriend aan op een binnenplaats – hij is de enige leerling die heimelijk de groep is gevolgd die Jezus heeft opgepakt om hem naar de kerkelijke rechters te brengen. Het is donker en kil, er brandt een vuurtje. Petrus staat er wat verscholen bij, in de schaduw. Hij kan zien en horen hoe het Jezus binnen bij zijn verhoor vergaat.
Maar dan – o schrik: een dienstmeisje herkent Petrus en roept: “Jij hoorde ook bij die Jezus!” En er volgen twee andere aanwezigen die dat bevestigen. Wat gaat er op dat moment door Petrus heen? Hij voelt zich betrapt, is vol angst om ook opgepakt en gestraft te worden. Hij kan niet goed meer nadenken – wil ontsnappen – is doodsbang. Dan volgt de ontkenning, driemaal: “Ik ken die man niet, het is een leugen!” Nu kraait de haan.
Dan kijkt Jezus zijn kant op. Hun ogen kruisen elkaar. Petrus krimpt ineen en beseft: ik heb hem volledig laten vallen. Ik heb alles wat ik geloofde en waar ik voor stond tenietgedaan. Het echte leven is verdwenen – ik ben een lafaard en nietsnut. En dan komen die tranen – diep, intens, bitter.
Herkennen we dit? Keuzes moeten maken maar ervoor terugdeinzen? Geloven in waarheid en echtheid, en in een toekomst voor mensen – maar opzien tegen het offer dat het kan vergen?
Verloochenen – het kan ons allemaal overkomen. We zijn gewaarschuwd…
Arnold Schilder
Dit artikel is een onderdeel van de achtergrondinformatie die het Nederlands Kamerkoor biedt bij de concertreeks Di Lasso’s Tranen van Petrus. Wilt u meer verdieping en verrijking voor of na uw concertbezoek? Kijk dan verder bij alle achtergrondinformatie!
